تالاب انزلي جان می کند، به دادش برسید! کریم قصیم

از پارسال همین روزها که خبر زیر را در سایت «گیل خبر» دیدم:

 « 25 شهریور93 - طومار مردم انزلی برای نجات تالاب این شهر به دست دکتر ابتکار رییس سازمان حفاظت محیط زیست رسید.»، تاکنون که حدود یکسال گذشته، مرتب از طریق شمار کثیری سایتها ، خبرهای مربوط به حال و روز تالاب انزلی را که پربیننده ترین تالاب بزرگ کشورست، پیگیری کرده ام. وضع این تالاب نسبت به پارسال که هیچ حتی نسبت به 20 سال پیشتر هم بهتر نشده، وخیمتر شده است(نگاه کنید به پژوهش 20 سال پیش من که فشرده اش را من باب ثبت تاریخ تخریب تالاب انزلی در دوران جمهوری اسلامی  پایینتر آورده ام ).

دریغست ایران که ویران شود. کریم قصیم

نگاهی به تصاویر سیل و خرابی یکشنبه گذشته (28 ام تیرماه 94) درسوادکوه ومسیر منتهی به چالوس نشان می دهد که شمال کشور نیز همانند دیگر استانها، همه جا بی دفاع، قربانی
، قربانی سیلابهای ویرانگرست، سالهاست که این تصاویر تکرار ، دهه هاست که وضع و حال وخیمترمی شود و سال به سال دریغ ازپارسال. اما، نیم قرن پیش درشمال ایران اصلاً سیل نمی آمد!، به سبب انبوهی جنگلها و نافذ بودن خاکهای جنگلی و ُتنک بودن نسبی عرصه ها از ساخت و سازهای بی رویه و . . . دیگر امتیازات طبیعی آن زمان حتی ریزش بارانهای چند روزه هم سیلاب نمی شد. اما اکنون- درپی سی و شش سال جمهوری اسلامی-، وضع و حال طبیعت به شدّت فقیر و فرسوده شده: به محض ساعتی ریزش " باران رحمت"، بلافاصله  سیلاب به راه می افتد و خرابی به بارمی آورد!

گفتگوی بهرام مشیری با دکتر کریم قصیم - تخریب محیط زیست توسط آخوندها

 

گفتگوی بهرام مشیری با دکتر کریم قصیم - تخریب محیط  زیست توسط آخوندها 

شاهکار سردار ویرانگری (2) ("آزاد راه تهران- شمال"، تخریب و غارتگری عرصه های جنگلی و دیگرعواقب زیست محیطی ) كريم قصيم

شاهکار سردار ویرانگری (2)

 ("آزاد راه تهران- شمال"، تخریب و غارتگری عرصه های جنگلی  و دیگرعواقب زیست محیطی )

 كريم قصيم

«توسعه بايد منطقي باشد، آزادراه تهران‌ـ شمال از مسيري عبور مي‌كند كه 35‌سال براي جنگلكاري آن تلاش شده است. در قسمت ديگري از مسير، كوههاي آهكي وجود دارد و جاده هميشه در‌حال لغزش خواهد بود، زيرا مسير اين جاده از لايه‌هاي دورهٌ دوم زمين‌شناسي تشكيل شده است. هم‌چنين جاده‌سازي در جنگل داراي عوارض مرحلهٌ دوم و كرانه‌يي نيز هست. براي جلوگيري از اين فاجعه راه حل وجود دارد»

«جنايت بي محاكمه»

بلافاصله پس از علنی شدن «طرح تصویب شده» موج فزاینده ای از نقد و مخالفت در بین نخبگان و مطلعان محیط زیست بلند شد. يكي از نخستین اعتراضها به طرح

شاهکار سردار ویرانگری (1) ("آزاد راه تهران- شمال"، غارتگری عرصه های جنگلی و دیگرعواقب زیست محیطی ) كريم قصيم

 این سخن خمینی هم مشابه حرفهایش در پاریس بود!

به چند خبر و تفسیرکوتاه زیر - به عنوان نمونه از انبوه اخبار و گزارشهای مشابه- توجه کنید:
- سایت كانون ديده بانان زمين ، تشكلي غير دولتي ، زيست محيطي و غير انتفاعي در ايران:
آزاد راه تهران- شمال،طرح بيابان سازی تهران– شمال[دراثرجنگل تراشی گسترده]
- مشرق، اردیبهشت 93 ،
به گزارش مشرق، صدوق به اشتباهات زیست محیطی کشور اشاره کرد و ابراز داشت: آزادراه تهران-شمال اشتباه بزرگ سازمان حفاظت محیط زیست کشور بود، اقدامی که در آن شش شهر کشور حذف شد تا این جاده و این بزرگراه در کشور احداث شود، درست مثل این بود که یک انسان کلیه اش را بفروشد تا برای خانه اش ویدئو بخرد.

بحران پيش‌بيني‌شده و رژيم درمانده* - در قدمت بحران آب و بن بست حاکمیّت - کریم قصیم

بحران پيش‌بيني‌شده و رژيم درمانده*
در قدمت بحران آب و بن بست حاکمیّت -

مصاحبه ای که پائین می خوانید ابتدا در خردادماه 1378، یعنی 16 سال پیش، منتشرشد. درج مجددآن به قصد نشاندادن و اثبات این واقعیّت به نسل کنونی است که دولتهای جمهوری اسلامی،- چه آن زمان زیر بیرق "اصلاحات" و ... و چه اکنون با تابلوی "تدبیر"، هیچکدام توان حل و فصل/ حتی متوقف کردن/ بحرانهای زیست محیطی و زیستبومی کشور را ندارند. نه این که طرح و راه چاره وجود نداشته،برعکس، برای کلیه مؤلفه های فاجعه زیستبومی ایران

شتاب تخریب و تاراج جنگلهای ایران.کریم قصیم

( بر اثر غارت چوب و سوداگری/ ویلاسازی/ جاده سازیهای بی رویه و خطوط لوله نفت و گاز.../ حضور میلیونها دام درجنگلها/ تبدیل عرصه ها به مرتع و مزرعه و.. تخلیه انواع زباله ها و آلودگی آب و خاک. . . آتش سوزی در جنگلها و...) کریم قصیم

پیشدرآمد: طی یکی دوسال اخیر بارها در تارنمای رسانه ها ی داخل کشور با ناباوری و ناراحتی خبر تخريب سه چهارم جنگل هاي ايران (آخرین بار دیماه 93) را خوانده ام و جهت مقایسه بعدی هربار یادداشت برداری کرده ام . در فرصت های دیگر بررسی وسیعتر این بحران را پی گرفته ام ولی هربار مشابه همان خبرها و گرایشهای تخریبی، منتها به صورت باز هم شدیدتر، مکرر به چشم آمدند. برای کسی که فراتر از 22 سال

وضعیت قرمز آبی.تداوم بحران کم آبی و بي‌عملي فاجعه‌بار رژيم مصاحبه با کریم قصیم

   وضعیت قرمز آبی

« بارها گفته‌ام، فقدان برنامه‌ريزي و سرمايه‌گذاريهاي لازم باعث مي‌شود حتي هنگامي كه باران كافي هم مي‌بارد، به‌جاي جمع‌آوري درست و به‌موقع آبهاي سطحي، به‌جاي استفادهٌ بهينه از نزولات آسماني، بخش عظيم اين بارشها يا هرز مي‌روند يا در‌جا به‌صورت سيلهاي مهيب جاري شده وموجب خسارتهاي سنگين مي‌شوند. به‌علت به‌هم خوردن تعادلهاي زيست‌محيطي، وضع به‌صورتي درآمده كه وقتي باران نباشد يا خيلي كم نازل شود، به‌خشكسالي و بلاياي مربوطه دچار مي‌شويم و وقتي هم كه باران باشد بلافاصله ‌سيل و خرابي می شود.»

سیروس ملکوتی- کریم قصیم- گفت و گو در باره محیط زیست ایران و بخصوص بحران کم آبیPooyesh125

پويش عنوان برنامه ايست در تكاپوی پاسخ به طرح پرسشهای جاری، يك برنامه سياسی برای دريافت و شناخت از آنچه‌ را كه در بستر زمان جريان دارد و آنچه‌ را كه بايد حادث شود . موضوعات بر اساس نياز از چنين فرايندی برگزيده ميشوند . ادامه مطلب

در سوگ تالابهای ایران . کریم قصیم

واژهٌ تالاب، كه معادل لغوي آن در زبان انگليسي Wetland است، در كنوانسيون بين‌المللي رامسر(1971) گزيده شد. با آن‌كه مفهوم آن شامل مرداب هم مي‌شود ولي به آن محدود نيست. در فرهنگ اصطلاحات جغرافيايي (نوشتهٌ عباس جعفري، 1360، تهران مؤسسهٌ گيتاشناسي)، مرداب به نواحي آب‌گرفته و كم‌عمقي مي‌گويند كه به‌وسيلهٌ زمين باريكي از دريا، به‌طور كامل يا ناقص، جدا شده باشد ولي تالاب از نقطه‌نظر اكولوژي و بوم‌شناسي، معناي وسيعتري دارد: مناطق مردابي، آبگير، با آب‌جاري يا مانده، شيرين يا لب‌شور و آبهاي دريا، به شرطي كه هنگام جزر، ارتفاع آب بيش از 6متر نباشد.

زنگ خطر بحران كم آبي(2) كريم قصيم

«آب درياها، درياچه‌ها، تالابها و آبهاي زير‌زميني، روي‌هم ذخاير استراتژيك ملتها /كشورها به ‌شمار مي‌روند. اتلاف كميّت، تخريب كيفيت و بلا‌مصرف كردن آنها نوعي جنایت ملي است. »

كشوري كه به واسطهٌ اقليم سرزمينهاي آن پيوسته درمرز كم آبي، يا حتي خشكي و خشكسالي بوده و هست، - آنهم درسیطره نظامی که  « مقام معظم رهبری » اش مدام برطبل افزایش امتّ می کوبد

بحران کم آبی ایران- سه دهه جرم ملی مسئولان جمهوری اسلامی كريم قصيم

چودخلت نيست خرج آهسته تركن
كه مي خوانند ملاحان سرودي

اگرباران به كوهستان نبارد
به‌سالي دجله گردد خشك رودي
سعدي

پیش درآمد: اُفت ریزشهای آسمانی در عین ادامه گرم شدن دما و به درازا کشیدن برخی خشکسالیها ، شدّت یافتن بحران مزمن کم آبی همزمان با تشویق مداوم مردم توسط شخص ولی فقیه به افزایش مهیب جمعیّت کشور ، افزایش مصرف و اتلاف آب در حین کاهش بی سابقه عمق ذخایر زیرزمینی آب بعلاوه ادامه خشک شدن تالابها، دریاچه ها و رودها بعلاوه افزایش آلودگی آبها، . . . جمله بُردارهای بحرانزا و شتاب دینامیسم فاجعه آفرین

مرگ و مير جنگلهاي زاگرس با جمهوری اسلامی شروع شد .کریم قصیم

 بررسی حال و روز جنگلهای زاگرس در دوران ریاست و مدیریت «دولت تدبیر» ما را به گزارشها و نتایجی می رساند که فشرده آن را در دو خبرزیر به طور نمونه می بینید :

- آژانس کردپا 30.08.1392 : سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به عنوان مقصر تخریب ٦ میلیون هکتار از جنگل‌های منطقه‌ی زاگرُس معرفی شد.

- ایران نیوز-8 اردیبهشت 1394: تخریب جنگل های زاگرس لرستان...

هامون، آه هامون... زنده بمان! کریم قصیم

«ازاكوسيستمهاي آبي با پيچيدگيهاي خاص خود بهتر است سخني گفته نشودچون سازمان حفاظت محيط زيست آنها رابه‌كلي فراموش كرده است…»

(ازنامهٌ سرگشادهٌ گروهي از كارشناسان مجلهٌ شكار و طبيعت، شمارهٌ‌15)

درياچهٌ هامون، با وسعت اولیه حدود 4هزار كيلومترمربع و عمق متوسط 5متر(در فصول

ديناميسم فاجعه ، از نگاهِ 20 سال پیش!. دکتر کریم قصیم

«رژيمي كه عمدهٌ ثروت و امكانات كشور را صرف خريد سلاح و سازماندهي سركوب داخلي و تروريسم خارجي مي‌كند، خود فاجعه آفرینست ، نمی تواند  مانع  شتابگیری فجایع زیست محیطی شود .»

 کریم قصیم ، شهریور  1375 

با استقرار رژيم بنيادگراي مذهبي،‌ به رهبري خميني،‌يك نوع جريان فكري قرون‌وسطايي ـ ضدمدرنيسم و به‌شدت مخرّب و خشن و بحران‌زا ـ  زمام امور ايران را به چنگ آورد.

پيامد اين حاكميت غيرتاريخي و نابهنگام (آناكرونيك) ، كه تحت عنوان حكومت اسلامي و نظام ولایت مطلقه فقیه به ام‌القراي (متروپل) تروريسم و بنيادگرايي اسلامی در جهان تبديل شد، ‌در همهٌ ابعاد حيات جامعه و سرزمين ايران فاجعه‌بار بود.

سه هشدار در باب آلودگی آبهای ُشرب آلودگي آبهاي آشاميدني کریم قصیم. شماره 3

به اين خبر توجه كنيد:
«روزنامهٌ سلام در شمارهٌ امروز خود خبر هفتهٌ پيش راديو اسراييل را درمورد شيوع بيماري در تبريز، درنتيجهٌ آلودگي شديد آب، مورد تأييد قرار داد. در آن‌خبر راديو اسراييل اعلام كرده بود صدها‌نفر از اهالي تبريز دچار مسموميت شديد شده و بيمارستانهاي آن شهر از بيماران پر شده است. سلام امروز، با استناد به سخنان يك شهروند ساكن تبريز، نوشت در آن شهر آب آشاميدني مسموم است و بسياري از مردم ازطريق اين آب مسموم گشته‌اند. وي اين ادعا را كه از‌سوي مسئولان مطرح شده، كه اين وضع ناشي از تركيدگي لولهٌ اصلي آب است، رد كرد و گفت تركيدگي لوله هفت‌ماه پيش روي داده و پرسيد مگر مي‌شود ميكربها بعد‌از هفت‌ماه حالا شروع به فعاليت كرده باشند»

سه هشدار.مشكل «نبود ضابطه» نيست! کریم قصیم شماره 2

در گزارشهاي خبري بود كه آب آشاميدني مردم مرودشت آلوده است و بوي لجن مي‌دهد… كسي هم در يكي از روزنامه‌ها اظهار فضل كرده بود كه مشكل، نبودن ضابطه براي جلوگيري از اين آلودگيهاست! آيا علت اين وضع اسفناك نبودن ضوابط اجرايي لازم براي پاكسازي منبع آب آشاميدني اهالي است؟ معلوم است كه چنين نيست. صرف بيان و به‌كاربردن مفهوم «آب آشاميدني»، وجود ضوابط قانوني در تعريف آن و تعيين استانداردهاي زيست‌محيطي را مفروض مي‌دارد. همين‌طور امر «پيشگيري و ممانعت و جلوگيري از آلودگي منابع آب»، سالهاست از قانون و ضابطهٌ روشني برخوردار است: مادهٌ 46، از قانون توزيع عادلانهٌ آب، مصوب 16اسفند 1361 مي‌گويد:

سه هشدار ناشنیده در باب آلودگی آبهای ُشرب آب آشاميدني، متعفن و مسموم!کریم قصیم. شماره 1

آلودگي فاضلاب لواسانات،‌در اثر نشت تدريجي، درياچهٌ سد‌لتيان را تهديد مي‌كند (روزنامهٌ همشهري، 18خرداد72).

آلودگي و مسموميت آب رودخانهٌ «كنگير» ايوانغرب ايلام، باعث مرگ هزاران ماهي و ديگر آبزيان شد (همشهري،‌23خرداد72).

درياچهٌ پشت سد لتيان،‌يكي از سه منبع عمدهٌ تأمين آب آشاميدني مردم تهران است. اهالي ايوانغرب و روستاهاي حاشيهٌ مسير رودخانهٌ كنگير هم از آب اين رود براي نوشيدن و طبخ استفاده مي‌كنند. وضع وخيم بسياري از رودخانه‌هاي كشور،

جمهوری اسلامی = سه دهه قتل و غارت جنگلها .کریم قصیم

جنگلهای پرپشت و سالم و سرحال « مائده آسمانی » اند ، برای جامعه انسانی ، محیط زیست شهری- طبیعی و کلیّت موجودات زنده‌ هزارو یک فایده دارند:

- آنها بزرگترین نیروگاه جذب و تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی شیمیایی - یعنی محل فرآیند معروف فتوسنتز و تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی بیوشیمی - هستند.

- جنگلها بزرگترین تولید کننده اکسیژن هستند: درختان جنگل در طول روز، در ابعاد کلان، گاز اکسیژن تولید می‌کنند و بدین ترتیب مایه بهبود هوای تنفسی موجودات زنده می‌شوند.

- جنگلها، همزمان، پالایشگاه طبیعی آلودگیهای گوناگون و در صورت وجود گرد و خاک و ریزگرد درهوا، جذب کننده ذرّات و غبارهای سمّی اند.

ایران و محییط زیست

سی سال افزایش فرسايش خاك + کریم قصیم

« ميزان خاك كشاورزي كه در ايران سالانه شسته مي‌شود و از دست مي‌رود اگر بار كاميونهاي 10تني كنيم و آنها را پست سر‌هم قرار دهيم، 40بار محيط‌زمين را دور مي‌زند.»

23 سال پیش ، اطلاعات 23فروردين1371

اشاره کوتاه : درزمان انتشار نخست این نوشته(1374) هنوز بودند كساني كه گاه به موضوع محيط‌زيست و مقالاتي كه در باب ضرورت محافظت از منابع طبيعي و اساسی كشور نوشته مي‌شد، به چشم مطالب «لوكس» نگاه مي‌كردند. البته هيچ روشن و مستدل حرف نمي‌زنند، همين‌طوري ازاندازه «توجه» آنها و درجه اهمیّتی که برای موضوع قائل بودند و نوع موضعگیریشان در آن زمان :«بله، محيط‌زيست مهم است… ولي خوب، اول بايد به نان و آب مردم رسيد، بعد…»، می شد فهمید که چیز زیادی از این مهم نمی دانستند. يا اين‌كه به‌كلي مسأله را عوضي مي‌گرفتند و حفاظت از محيط‌زيست طبيعي و شهري كشورایران را فقط در حد «حراست از حيات وحش و شكارگاهها» مي‌فهمیدند:

کاریکاتورهای حفظ محیط زیست

فرهنگ مفاهيم محيط‌زيست2

فرهنگ مفاهيم محيط‌زيست2

 

آتمسفر: به لايه هواي دور كرهٌ زمين مي‌گويند كه ضخامت آن چند صدكيلومتر است. هر چه از سطح زمين بالاتر برويم از تراكم و غلظت هوا كاسته مي‌شود ولي تا ارتفاع قريب به 100كيلومتر، اجزاي اصلي هوا ـ‌ازت، اكسيژن، اندكي گاز آرگون و گاز كربنيك‌ـ تغيير مهمي  نشان نمي‌دهند. تنها مقدار بخار آب خيلي متغير بوده و با ازدياد فاصله از سطح زمين، كاهش مي‌يابد.

استروتوسفر: به آن بخش از آتمسفر گفته مي‌شود كه در آن هواي قابل تنفس براي انسان وجود ندارد و دماي آن تقريباً ثابت و برابر 55سانتيگراد زير صفر است.

تروپوسفر: در اين لايهٌ هوا كه حدود 12كيلومتر ضخامت دارد، هواي قابل استنشاق وجود دارد (78درصد ازت، 21درصد اكسيژن، 0.93درصد ارگون و 0.03درصد گاز كربنيك ولي دامنهٌ آن محدود است. در تروپوسفر، علاوه بر چهار گاز اصلي و بخار آب، گازهاي ديگر از قبيل نئون، هليم، كريتون، متان، اكسيدهاي ازت، هيدروژن، و كسنون نيز وجود دارد. تغييرات مهم اقليمي در اين بخش از آتمسفر پيدا مي‌شود. نسبت ضخامت اين لايهٌ حياتي هواي محدود به كرهٌ زمين ـ در مقام مقايسه ـ مانند پوستهٌ سيب است به خود آن. همين لايهٌ هواي محدود و در عين حال زندگي‌بخش، در معرض انواع آلودگيهاي ناشي ازفعاليتهاي صنعتي و مصرفي بشر قرار گرفته و آسيبهاي جدي ديده است.

هيدورسفر: مجموعهٌ تمام آبهاي موجود در كرهٌ زمين را هيدروسفر مي‌نامند كه از آب اقيانوسها، رودها و درياها و درياچه‌ها، يخ و برف، منابع زيرزميني و آب موجود در آتمسفر تشكيل شده است.

پدوسفر: پدوسفر يا پوشش خاكي زمين را بايستي محل در هم آميختن آتمسفر و هيدروسفر دانست. خاك محصول دگرگوني است كه مواد آلي و معدني در طول زمان درازي پيدا مي‌نمايند. سنگها و صخره‌ها مواد اوليه توليد خاك هستند. تخريب فيزيكي، تحت‌تأثير عوامل اقليمي چون سرما و گرما و درجه متفاوت انقباض و انبساط بيرون و درون سنگ، شكافهايي در سطح صخره‌ها ايجاد كرده رفته‌رفته آنها را خرد مي‌كنند. با گذشت زمان سنگهاي مادر پوشش قطوري از خرده‌سنگها پيدا مي‌كنند كه به‌طور مداوم تحت‌تأثير آب، اسيدهاي حلال، بازها و… دگرگون و ريزتر مي‌شوند و به نوبهٌ خود به محيط رُستن و زيستن موجودات تازه‌يي تبديل مي‌گردند. تأثير درازمدت اين موجودات زنده ـ‌ميكرو‌ارگانيسمها، گياهان پست و…‌ـ و تداوم فعل و انفعالات عناصر اقليمي، سرانجام به پيدا شدن لايهٌ خاكي زمين مي‌انجامد. با پيدايش گياهان علفي، بوته‌يي، درختچه‌ها و غيره، خاك پوششي از لاشبرگ يا هوموس مي‌يابد كه منبع قوت و ثروت اصلي آن را مي‌سازد.

ساختمان خاك: خاك به‌طور كلي، از بخشهاي هوا، مايع و جامد تشكيل شده است. مقدار هوا و آب موجود در خاك با يكديگر نسبت عكس دارند. در خاكهاي خشك، حجم فضاي آزاد خاك تنها به‌وسيلهٌ هوا پر شده، حال آن‌كه در خاكهاي خيس، مقدار هواي موجود در خاك به حداقل تنزل يافته است. عناصر اوليهٌ هواي خاك، همان اجزاي متشكلهٌ آتمسفر مي‌باشند، منتها نسبت آنها فرق مي‌كند. مقدار اكسيژن خاك خيلي كمتر از اكسيژن آتمسفر است، ولي در مورد گاز كربنيك رابطه برعكس است. ميان اجزاي هواي خاك و آتمسفر مبادله انجام مي‌گيرد، مگر آن‌كه خاك يخ ببندد يا سطح فوقاني آن از آب اشباع شود. شدت مبادلهٌ هوا در درون خاك، از سطح به عمق، به‌علت وجود نيروي اصطكاك، پيوسته كاهش مي‌يابد. از اين‌رو مقدار گاز كربنيك در طبقات تحتاني خاك همواره بيشتر و مقدار اكسيژن كمتر است.

مهمترين منابع آب ‌خاك عبارتند از بارش وآبهاي زيرزميني. نمكهاي بااهميت كه ارزش كودي دارند، مانند سولفاتها، كلريدها و كربناتها،در آب حل شده به خاك رسوخ مي‌كنند.

در اثر تبخير آب ِ خاك، حركت آب از طبقات زيرين به سمت بالا صورت مي‌گيرد و در اين حالت، نمكهاي محلول در آب نيز، با اين جا به جايي، به سطح بالا منتقل مي‌شوند و در صورت تبخير شديد آب، چون پوششي از نمك يا آهك و… روي خاك قرار مي‌گيرند. گاه اين لايهٌ نمكي به‌قدري زياد مي‌شود كه سطح خاك را مسدود كرده، مبادله با هوا را غيرممكن مي‌سازد. بخش جامد خاك، شامل مواد آلي موجود در آن نيز مي‌باشد. اين مواد آلي از اعضاي خشك‌شدهٌ گياهان، انواع قارچها و اجساد جانوران خاكزي و غيره تشكيل شده‌اند.

براساس مفاد كنوانسيون، در هريك از كشورهاي عضو، ادارهٌ مستقلي  در جهت اجراي مقررات كنوانسيون و نظارت بر تجارت گونه‌هاي مشمول ضمائم كنوانسيون و ارتباط با دبيرخانه تشكيل مي‌شود.

آشنايي با كنوانسيونها و اتحاديه‌هاي بين‌الـمللي محيط زيست

آشنايي با كنوانسيونها و اتحاديه‌هاي بين‌الـمللي محيط زيست 

عضويت ایران در اتحاديهٌ بين‌المللي حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي (IUCN)مصوب 1352/12/4 و 1370/9/3 

1ـ هيأت وزيران در جلسهٌ مورخ 1352/12/4، بنا به پيشنهاد شمارهٌ 7588/18، مورخ 52/9/3 وزارت امور خارجه، اجازه داد اقدامهاي لازم از طرف وزارت امور خارجه براي عضويت ايران در اتحاديهٌ بين‌المللي حفاظت از طبيعت و منابع طبيعي به‌عمل آيد.

2ـ پس از يك دورهٌ تعليق چندساله [؟]،‌ادامهٌ عضويت ايران در اتحاديهٌ مذكور در تاريخ 1370/9/3 به تصويب مجلس شوراي اسلامي رسيد.

هدف اتحاديه گسترش همكاريهاي بين‌المللي به‌منظور حفظ طبيعت و منابع مربوط به آن و جلوگيري از تخريب و نابودي انواع جانوران و گياهان و زيستگاههاي آنها و اشاعهٌ كاربرد مفاهيم اكولوژيك و هم‌چنين توجه به ارزشهاي بومي،‌علمي، تربيتي و اقتصادي استفاده از سرزمين و منابع طبيعي است.

ــــــ

كنوانسيون تجارت بين‌المللي گونه‌هاي جانوران و گياهان وحشي در معرض نابودي (CITES) (سوم مارس1973)

قانون الحاق ايران به كنوانسيون: مصوب 1355/4/16

مادهٌ واحده ـ الحاق دولت ايران به كنوانسيون تجارت بين‌المللي گونه‌هاي حيوانات و گياهان وحشي كه در معرض نابودي قرار دارند، مورخ 3مارس1973 (12اسفند1351)، مشتمل بر يك مقدمه و 25ماده و سه ضميمه، تصويب و اجازهٌ تسليم اسناد الحاق آن داده مي‌شود.

هدف كنوانسيون ـ الزام دول متعاهد به همكاري بين‌المللي، به‌منظور حفظ گونه‌هاي جانوران و گياهان وحشي در معرض انقراض از طريق كنترل و برقراري محدوديتهايي در تجارت (عموماً صادرات و واردات) گونه‌هاي مذكور كه جزء غيرقابل جانشيني از سيستمهاي مختلف طبيعي كرهٌ زمين را تشكيل داده و بايستي با نظارت بر تجارت و بهره‌برداري بي‌رويهٌ آنها براي نسل حاضر و نسلهاي آينده نگهداري شوند.

طبق مادهٌ2 كنوانسيون گونه‌هاي جانوران وحشي و گياهان وحشي كمياب يا در معرض خطر انقراض، كه بايد تجارت آنها تحت شرايط خاصي صورت گرفته يا اساساً ممنوع اعلام شود، برحسب اهميت در ضمائم سه‌گانهٌ كميسيون (ضمائم 1 و 2 و 3) درج و تجارت آنها طبق مقررات كنوانسيون تحت كنترل قرار مي‌گيرد.

فرهنگ مفاهيم

فرهنگ مفاهيم

انجمن بين‌المللي حفاظت منابع طبيعي در سال1969، در دهلي‌نو، مناطق حفاظت‌شده و پارك ملي را به‌صورت زير تعريف كرد: 

پارك ملي:

سطح وسيعي از منطقه‌يي مي‌باشد كه داراي يك يا چند اكوسيستم بوده كه كمتر به وسيلهٌ انسان تغييراتي در آن داده شده است، داراي جانوران و گياهان كمياب است و محيط‌زيست آن از نظر زيبايي و ژئومورفولوژي ارزش علمي زيادي دارد.

در كنگرهٌ بعدي انجمن، كه در سال1972 در كانادا تشكيل شد، صاحبنظران متوجه شدند كه چنين تعريفي در عمل با اشكالاتي مواجه خواهد شد. لذا تغييراتي در آن دادند و در تعريف جديد پارك ملي را به سه قسمت، به صورت زير، تقسيم كردند:

ـ قسمت مركزي يا منطقهٌ حفاظت‌شده: مكاني است كه ورود افرادي عادي براي استراحت و تفريح به آن‌جا، به‌خاطر حفظ و حمايت از حيات وحش، ممنوع است. فقط مسئولان پارك و محققان حق ورود به آن‌جا را دارند.

ـ منطقهٌ حفاظت‌شده‌يي كه ورود انسان به‌صورت محدود ولي بدون استفاده از وسايل نقليه موتوري مجاز مي‌باشد.

ـ حاشيهٌ پارك، كه وسايل نقليه موتوري به آن‌جا اجازه ورود دارند. همهٌ وسايل استراحت و تفريح مثل مُتل، كمپ،‌محل پيك‌نيك، محل ورزش، مكان بازي كودكان، فروشگاه و غيره در اين منطقه احداث مي‌شود.

منطقهٌ حفاظت‌شده:

دست‌اندازيهاي بي‌رويهٌ انسان و عوامل ديگر در طبيعت، در بسياري از مناطق باعث به‌هم خوردن تعادل حياتي شده است و در برخي موارد آسيبهاي علاج‌ناپذيري به‌وجود آورده است. با ايجاد مناطق حفاظت‌شده، كوشش به‌عمل مي‌آيد تا ناحيه‌يي از اين نوع دست‌اندازيها و تخريب حفاظت شود، يا مكاني كه حيات وحش آن دستخوش اختلالاتي شده از خطر نابودي نجات داده شود و دوباره احيا گردد. همين‌طور جنگلهايي كه مانع لغزش خاك هستند و از حركت بهمن و خطرات ناشي از آن براي انسان جلوگيري مي‌نمايند، مناطق حفاظت‌شده اعلام مي‌شوند.

منطقهٌ بكر و دست نخورده:

منطقه‌يي است كه اكوسيستم طبيعي آن، به‌علت قرار نداشتن در دسترس انسانها، محفوظ مانده است و بايد، براي پژوهش در سير طبيعت، در آينده هم از دسترس مردم دور بماند.

پناهگاه حيات وحش:

براي حفظ نسل جانوران وحشي درحال انقراض، منطقهٌ مناسبي به پناهگاه حيات وحش تبديل مي‌شود تا جانوران بتوانند بدون دخالت انسان، به‌خصوص شكارچيان، توليد‌مثل كنند تا جامعهٌ آنها به حالت طبيعي درآيد. در منطقه بايد آغلهايي ايجاد شود تا بتوان موقعي كه برف سنگين مانع تغذيه از طبيعت مي‌شود، به آنها غذا رساند.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ــ مطالب اين بخش از كتاب «مقدمه‌يي بر پاركهاي ملي و جنگلي ايران»، نوشتهٌ آقاي دكتر علي يخكشي، استاد سابق دانشكدهٌ منابع طبيعي دانشگاه تهران، نقل شده است.